Pagina is nog in bewerking

Veel van Helmond’s jonge monumenten zijn ontworpen door Lambert de Vries.

Zowel in de woningbouw als in de utiliteitsbouw (veel scholen) is hij actief geweest. Over hem en over zijn broer Gerard, met wie hij samen een aannemersbedrijf had, verscheen in het blad Werkend Verleden (nr16) van 1999 een uitgebreid artikel.

Bij het schrijven van dit verhaal is dankbaar gebruik gemaakt van dat artikel van Joseph de Vries en Giel van Hooff. Dit schrijven is ook een mooie aanvulling op de monumenteninventarisatie van 1991. Zeker ook door de uitgebreide lijst van door Lambert de Vries binnen en buiten Helmond ontworpen gebouwen en hun kenmerken.

Het oudste bekende ontwerp van Lambert is dat voor drie herenhuizen aan de Kromme Steenweg 13 t/m 17, die hij met zijn broer in eigen beheer in 1906 heeft gebouwd. Deze sierlijke huizen met trapgevel en torentjes zijn terug te vinden op de gemeentelijke monumentenlijst. Wellicht was dit ontwerpen en bouwen in eigen beheer een proeve van kunnen voor het Helmonds publiek. Als dat de opzet was, dan slaagde die, want nog in hetzelfde jaar ontwierp Lambert de Vries een woonhuis met praktijkruimte in chaletstijl aan de Kromme Steenweg 19. Dat gebeurde in opdracht van dr. Nuijens, die nu nog vooral bekend is van het boek dat hij schreef over zuigelingenzorg.

Vanaf 1911 volgden grotere gebouwen. Daarvan zijn er enkele inmiddels gesloopt. Dat overkwam de in 1911 gebouwde Ambachtsschool en de in 1912 gebouwde Henricusschool aan de Weg op den Heuvel, de Antoniusschool uit 1917 aan de 1e Haagstraat en de Nicolaasschool aan de Molenstraat uit 1922.Andere scholen hebben het wel gered, hoewel vele daarvan een andere bestemming hebben gekregen. Een van de weinige die nog lang als school gebruikt wordt is de Mariaschool aan de Kromme Steenweg uit 1914. In 2018 wordt dit gebouw na een grondige restauratie betrokken bij theater het Speelhuis.

Ook de scholen uit de toen nieuwe parochie St. Jozef werden door De Vries ontworpen. Het zijn de Jozefsgaarde (1924) aan de Prins Karelstraat en Bunzingstraat (in 2018 de Uilenburcht) en de Sint Jozefschool (1927) in de Pastoor van Leeuwenstraat (in 2018 het Baken en het Heemhuis). Ook de pastorie van de Sint Jozefkerk (1925) en het klooster Sint Jozefsgaarde (1926) langs deze kerk aan de Prins Karelstraat zijn van zijn hand. Mogelijk ontwierp hij ook de toren van de Sint Jozefkerk. In 1926 ontwierp hij aan de andere kant van de stad nog het Carolus Borromeus College en het Patronaatsgebouw.

Hij ontwerpt ook de toren en zijkapellen van de Mariakerk (nu Speelhuis).Tussen dat ontwerpen van die grote gebouwen bleef hij actief op het gebied van woonhuizen. En niet alleen in het wat duurdere segment aan de westelijke kant van Helmond (Oranjebuurt). Vanaf 1918 tot aan zijn overlijden in 1939 ontwierp hij arbeiderswoningen en de sierlijke poortgebouwen voor woningbouwvereniging De Hoop.

Ook buiten Helmond ontwierp hij meerdere gebouwen, zoals diverse kerken in Maarheeze en Vlokhoven onder Eindhoven en een Vila in Culemborg. Voor de kasteelruïne in Asten maakte hij een restauratieplan waarvan maar een deel ook in uitvoering werd genomen.

Veel van die grotere gebouwen van Lambert de Vries staan op de gemeentelijke monumentenlijst. Margriet de Vries, een dochter van Lambert de Vries trouwt met Rob Stockx, juwelier in de Ameidestraat. Lambert is ook de architect en aannemer die de neobarok gevel in de Ameidestraat op nummer 3 (nu 1) bouwt.

De in Someren geboren en vanaf 1906 in Helmond wonende Architect Lambert de Vries (1875-1939) begint in een bouwonderneming met zijn oudere broer Gerard (1866-1953).
De bouwonderneming van beide broers heeft in een voor hen kenmerkende (sierlijke symmetrische) stijl, vele belangrijke gebouwen opgeleverd in Helmond waarvan een aantal helaas alweer gesloopt is. Toch is hun erfenis nog duidelijk aanwezig, met name aan de Mierloseweg en de Kromme Steenweg, maar ook rondom de Sint Jozefkerk in de Binnenstad van Helmond.

De meeste van deze gebouwen staan dan ook op de gemeentelijke monumentenlijst.
Een kleine opsomming (de lijst is zeker niet compleet):

• 1906 – Drie sierlijke herenhuizen met trapgevel en torentjes aan de Kromme Steenweg 13-17
• 1907 – Villa in Chaletstijl aan de Kromme Steenweg 19
• 1914 – Mariaschool aan de Kromme Steenweg – nu onderdeel van het Speelhuis
• 1924 – Jozefgaarde aan de Prins Karelstraat hoek Bunzingstraat (nu Hamsterstraat) – nu de Uilenburcht
• 1925 – Tweede bouwfase (incl. 3 kapelletjes, entree en toren) Mariakerk – nu theater het Speelhuis.
• 1925 – Pastorie Sint Jozefkerk aan de Bakelsedijk
• 1925 – Toren van de Sint-Jozefkerk aan de Tolpost
• 1926 – Klooster Sint Jozefgaarde aan de prins Karelstraat (langs de kerk)
• 1926 – Carolus Boromeus College aan de Mierloseweg
• 1927 – Kantoor EDAH aan de Kanaaldijk N.O. 8
• 1927 – Jozefschool aan de Pastoor van Leeuwenstraat – nu het Baken en het Heemhuis
• 1930 – ’t Patronaat bij de Mierloseweg
• 1918-1939 – Arbeiderswoningen woningbouwvereniging de Hoop in de Binnenstad van Helmond en vele woningen in de Oranjebuurt.
• 1930 – Poortgebouw Dasstraat (ingang achterzijde Kerkhof Molenstraat)
• 1930 – Poortgebouw Eekhoornstraat (in lijn met de Sint Jozefkerk)

Buiten Helmond:

• 1911 – Villa te Culemborg (in dezelfde stijl als aan de Kromme Steenweg 19)
• 1930 – Kasteel Asten Heusden, herbouw (door zoon Hugo de Vries?)
• Verder diverse kerken waaronder die van Maarheeze en Vlokhoven (bij Eindhoven).

Ze verbouwen ergens tussen 1898 en 1910 het pand aan de Ameidestraat 3 (nu 1). In het ontwerp van de gevel is duidelijk de bouwstijl van Lambert de Vries te herkennen; Helaas is deze gevel nooit op de gemeentelijke monumentenlijst terecht gekomen. In 2019 wordt de gevel inclusief eeuwenoude gevelsteen, gesloopt!