Kasteel Helmond – verhaal

3 september 2024 Mario33 Reacties 0 reacties

Kasteel Helmond – machtige waterburcht

Kasteel Helmond ©fotograaf Mario Kuijpers

Helmond staat niet echt bekend om zijn kasteel. Toch staat er midden in de stad, aan de rand van het centrum, een prachtige waterburcht uit de middeleeuwen.

Met de bouw werd begonnen rond 1325. Het is de opvolger van een ouder kasteel dat ook op het grondgebied lag, ongeveer 200 meter zuidwest van het huidige kasteel. De vorm van de enorme gracht is nog zichtbaar in het wegenpatroon. Dat kasteel werd in 1981 opgegraven en heet nu ‘het Oude Huys’. Het was een houten slot of donjon (toren) en lag aan het begin van een ondoorwaadbaar veenmoeras (de Peel) in het dal van de rivier de Aa. Het was het eerste kasteel van Helmond waarvan de bouw ongeveer rond 1170-1175 startte. Maria van Brabant, dochter van Hendrik 1 van Brabant (in 1218 weduwe van Keizer Otto IV van het Heilige Roomse Rijk en later weduwe van graaf Willem I van Holland) was de bekendste bewoonster van dit kasteel.

Tot aan het midden van de vorige eeuw was het huidige kasteel omgeven door een groot landschapspark met fraaie vijverpartijen, een voorburcht met stallen (nu alleen de beide duiventorens nog) en een prachtig poortgebouw. Dit is bijna allemaal verdwenen na de verkoop in 1921 van het kasteel door de laatste kasteelvrouwe aan de gemeente Helmond.
De tuinen had de kasteel vrouwe snel nog even verkocht aan een rijke fabrikant.

Situatieschets van het gebied dat ooit bij het kasteel behoorde

De stallen en het poortgebouw werden afgebroken. Op de plaats van het fraaie park kwam een grote textielfabriek en direct voor het kasteel werd een brede brug met drukke autoweg aan gelegd. Mede daardoor heeft het kasteel zijn glans verloren en staat Helmond ook niet echt bekend om zijn fraaie kasteel.
Toch, als je door al die verstoring heen kunt kijken en om het kasteel heen wandelt en er ook eens binnenloopt, kun je toch nog wat van de vergane glorie ont-dekken.